Mục lục
Thụy Sĩ
Thụy Sĩ (tiếng Đức: Schweiz; tiếng Pháp: Suisse; tiếng Ý: Svizzera; tiếng Romansh: Svizra), quốc danh hiện tại là Liên bang Thụy Sĩ (tiếng Latinh:Confœderatio Helvetica) là một quốc gia không giáp biển thuộc khu vực Tây Âu với dân số khoảng 7.5 triệu người. Thụy Sĩ là quốc gia theo thể chế cộng hòa liên bang gồm 26 bang với thủ đô là thành phố Berne và hai trung tâm kinh tế lớn là Genève và Zurich.
Do vị trí địa lí đặc biệt nằm giữa nhiều nước lớn nên ngôn ngữ của Thụy Sĩ rất đa dạng. Đất nước này có tới 4 ngôn ngữ chính thức là tiếng Đức, tiếng Pháp, tiếng Ý và tiếng Romansh. Bên cạnh đó, Thụy Sĩ còn là nước có truyền thống lịch sử về sự trung lập. Đất nước này không xảy ra bất kỳ một cuộc chiến tranh nào từ năm 1815 đến nay và là trụ sở của nhiều tổ chức quốc tế quan trọng như Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế, Tổ chức Thương mại Thế giới.
Thụy Sĩ là một quốc gia nhiều đồi núi với những phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp trên dãy núi Alps như những đỉnh núi cao, những dòng sông băng và nhiều hồ nước đẹp. Đất nước này còn nổi tiếng về ngành công nghiệp sản xuất đồng hồ và được biết đến như một trong những nền kinh tế thịnh vượng nhất thế giới.
Nguồn gốc quốc hiệu
Danh xưng “Thuỵ Sĩ” trong tiếng Việt bắt nguồn từ 瑞士 (bính âm: Ruìshì), dịch danh Trung văn của quốc hiệu Thuỵ Sĩ.
Quốc danh của Thụy Sĩ trong tiếng Latinh – Confoederatio Helvetica, bắt nguồn từ cái tên Halvetii, một dân tộc cổ đại từng sống ở vùng núi Alpine. Đất nước này giáp với các quốc gia Đức, Pháp, Ý, Áo và Liechtenstein.
Địa lý
Khí hậu chịu ảnh hưởng của khí hậu đại dương và lục địa nên ôn hoà, mát mẻ, nhiệt độ trung bình 12 °C.
Kéo dài qua phía bắc và nam của Alps ở Tây và Trung Âu, Thụy Sĩ trải dài qua những cảnh quan và khí hậu đa dạng trên một diện tích hạn chế với 41.285 kilômét vuông (15.940 sq mi). Dân số của Thụy Sĩ khoảng 7,9 triệu, với mật độ trung bình khoảng 190 người/km².Phân nửa vùng lãnh thổ đồi núi phía nam của quốc gia này có ít dân cư hơn nửa phía bắc.Trong bang lớn nhấtGraubünden, nằm toàn bộ trong Alps, có mật độ dân số chỉ có 27 người/km².
Thụy Sĩ nằm giữa Đường vĩ độ bắc 45° vàđường vĩ độ bắc 48°, và kinh độ 5° và 11° đông. Quốc gia này có 3 kiểu địa hình cơ bản gồm Swiss Alps ở phía nam, Cao nguyên Thụy Sĩ, và dãy núi Jura ở phía bắc. Alps là dãy núi cao nhất chạy qua miền trung-nam của quốc gia này, chiếm 60% tổng diện tích của Thụy Sĩ. Trong số các thung lũng cao của Swiss Alps có nhiều sông băng, có tổng diện tích 1.063 km². Từ đây, có những thượng nguồn của nhiều sông lớn như sông Rhine, Inn,Ticino và Rhone, chảy theo 4 hướng chính trên toàn châu Âu. Mạng lưới thủy văn gồm nhiều vực nước ngọt ở trung và tây châu Âu như Hồ Geneva, Hồ Constance và Hồ Maggiore. Thụy Sĩ có hơn 1500 hồ, và chiếm 6% tổng lượng nước ngọt châu Âu. Các hồ và sông băng chiếm khoảng 6% diện tích của quốc gia này.
Có khoảng một trăm đỉnh núi Thụy Sĩ có độ cao gần hoặc cao hơn 4.000 mét (13.000 ft).Với độ cao 4.634 m (15.203 ft), Monte Rosa là đỉnh cao nhất, mặc dùMatterhorn (4.478 m/14.692 ft) có thể là đỉnh nổi tiếng nhất. Cả hai đỉnh này nằm trongPennine Alps thuộc bang Valais. Đoạn Bernese Alps qua thung lũng Lauterbrunnen có 72 thác, nổi tiếng là Jungfrau (4.158 m/13.642 ft) và Eiger, và nhiều thung lũng đẹp như tranh vẽ trong khu vực. Ở đông nam dọc theo thung lũng Engadin, băng qua khu vực St. Moritz thuộc bang Graubünden, cũng là một nơi nổng tiếng; đỉnh cao nhất gần Bernina Alps là Piz Bernina (4.049 m/13.284 ft).
Khu vực đông dân cư phía bắc chiếm 30% diện tích cả nước được gọi là vùng đất trung tâm. Nó bao gồm các dạng địa hình đồi, gồm một phần rừng, một phần đồng cỏ, thường có các đàn gia súc chăn thả, hoặc trồng rau và các cánh đồng trái cây, nhưng nó vẫn là đồi núi.[13] Hồ lớn nhất là Hồ Geneva (cũng được gọi là Lac Léman trong tiếng Pháp) tọa lạc ở miền tây Thụy Sĩ. Sông Rhone là nguồn nước ra và vào hồ Geneva.
Khí hậu
Thụy Sĩ có khí hậu ôn hòa, nhưng có thể có thay đổi lớn theo khu vực, từ các môi trường băng hà ở các đỉnh cao đến các vùng mát mẻ gần khí hậu Địa Trung Hải ở tận phía nam của Thụy Sĩ. Có những khu vực thung lũng ở phía nam Thụy Sĩ nơi mà có thể tìm thấy các loài cây cọ chịu khí hậu lạnh.[17] Mùa hè có xu hướng ấm và ẩm vào các đợt mưa, do đó những nơi này rất lý tưởng cho phát triển gia súc và đồng cỏ. Mùa đông thì ít ẩm hơn ở những vùng núi có thể nhận thấy những khoảng chu kỳ dài có khí hậu ổn định trong vài tuần, trong khi các vùng đất thấp hơn có xu hướng chịu ảnh hưởng ngược lại, trong suốt các chi kỳ này thì không thấy mặt trời trong vài tuần.
Môi trường
Hệ sinh thái của Thụy Sĩ có thể bặc biệt mỏng manh, do nhiều thung lũng bị chia cắt bởi các núi cao, thường hình thành các hệ sinh thái độc nhất. Các vùng núi cũng dễ bị tổn thương với nhiều kiểu thực vật không thể được tìm thấy ở những độ cao khác, và chịu nhiều áp lực từ du khách và chăn thả gia súc. Các môi trường khí hậu, địa chất và địa hình của khu vực alpine làm cho hệ sinh thái rất mỏng manh này đặc biệt nhạy cảm vớibiến đổi khí hậu.
Các thành phố
- Zürich, thành phố lớn nhất, một trung tâm chính của ngân hàng và có một cuộc sống về đêm sôi động
- Berne, thủ đô với nhiều phố cổ được bảo quản tốt, nhiều nhà hàng, quán ba, hộp đêm
- Geneva ( Genève) – trung tâm của văn hóa nghệ thuật là một nhà thành phố quốc tế với khoảng 200 tổ chức chính phủ và phi chính phủ, nơi ra đời của World-Wide-Web tại CERN
- Basel – cửa ngõ của khách du lịch đến Rhineland Đức và Alsace
- Interlaken – thủ đô thể thao ngoài trời và hành động của Thụy Sĩ, bất cứ điều gì từ nhảy dù, nhảy bungee, đi bộ đường dài, vượt thác ghềnh, đến hẻm núi
- Lausanne – phong cảnh, ăn uống, nhảy múa, chèo thuyền và xứ rượu vang Thụy Sĩ là các thứ thu hút khách
- Lucerne ( Luzern) – thành phố chính của khu vực miền Trung với các liên kết nước trực tiếp đến tất cả các điểm tham quan đầu lịch sử Thụy Sĩ
- Lugano – một thị trấn cũ, một hồ nước khá đẹp, và thức ăn chỉ đơn giản là tuyệt vời
-
Các điểm đến khác
- Grindelwald – khu nghỉ mát cổ điển dưới chân của Eiger
- Thác Rhine – thác lớn nhất của châu Âu, gần Schaffhausen
- Zermatt – khu nghỉ mát núi nổi tiếng tại các cơ sở của Matterhorn hùng mạnh
Bảy kỳ quan
- Lâu đài Chillon: gần Montreux
- Vườn nho Lavaux: trên bờ Hồ Geneva
- Lâu đài của Bellinzona: ở bang phía nam của Ticino
- ‘Tu viện St. Gallen ‘
- Đỉnh cao châu Âu và đài quan sát Sphinx: một “ngôi làng” với một bưu điện trên 3.500 mét Jungfraujoch cao trênWengen
- Grande Dixence: một mét đập cao 285, phía nam Sion
- Cầu cạn Landwasser: trên tuyến đường sắt giữa Chur và Thánh Moritz
Bảy kỳ quan thiên nhiên
- Matterhorn: từ Schwarzsee, Gornergrat hoặc chỉ đơn giản là từ làng Zermatt
- Bức tường phía bắc của Jungfrau và Eiger: hai trong số những ngọn núi nổi tiếng nhất trong dãy Alps, họ có thể được nhìn thấy từ thung lũng Lauterbrunnen hoặc từ một trong nhiều hội nghị thượng đỉnh có thể đạt được tàu hoặc xe cáp
- Sông băng Aletsch: dài nhất ở châu Âu, rừng Aletsch hoang dã nằm trên sông băng, tốt nhất nhìn từ phía Bettmeralp
- ‘Hồ Thượng Engadin’ Các: một trong những thung lũng dân cư cao nhất trong dãy núi Alps ở chân Piz Bernina, chúng có thể được nhìn thấy tất cả từ Muottas Muragl
- Hồ Lucerne: từ Pilatus trên Lucerne
- Oeschinensee: một hồ núi không có đối thủ trên Kandersteg
- Thác sông Rhine: lớn nhất châu Âu, đi thuyền đến các tảng đá ở giữa của thác
